Aðgerðaráætlun vegna eineltis

Fyrirbyggjandi aðgerðir og viðbrögð við einelti

Nemendur

Allir nemendur skulu fræddir um stefnu skólans í eineltis og ofbeldismálum: Einelti og ofbeldi leyfist ekki.
Allt frá skólabyrjun skal markvisst kenna nemendum góð samskipti. Lögð er áhersla á að nemendur séu skólasystkini og eigi að koma vel fram hvert við annað og að ekki megi skilja út undan eða stríða.
Þegar ágreiningur kemur upp á milli nemenda er rétt að ræða málin, leita aðstoðar hjá fullorðnum og leita sátta.
Nemendur eru hvattir til að láta vita ef þeir eða aðrir verða fyrir einelti eða ofbeldi. Öllum á að geta liðið vel í skólanum og allir eiga að njóta virðingar sem einstaklingar. Gera þarf nemendum grein fyrir því að þeir séu að hjálpa til ef þeir segja frá því að einhverjum líði illa vegna eineltis eða annars ofbeldis.
Nemendur eru hvattir til að taka afstöðu gegn einelti og ofbeldi í verki með því að bregðast við til hjálpar og láta vita. Einnig er mikilvægt að gera nemendum grein fyrir því að það að skilja út undan og hundsa er jafnmikið einelti og að hæðast að eða berja.
Nemendafélagi skólans er ætlað virkt hlutverk í fræðslu- og forvarnarstarfi í samstarfi við skólastjórnendur og eineltisteymi.

Foreldrar

Allir foreldrar/forráðamenn fá upplýsingar um stefnu skólans í eineltis- og ofbeldismálum.

Foreldrar eru hvattir til:

Að láta börn sín vita að þeir styðji stefnu skólans og vilji hvorki að þau séu lögð í einelti, leggi aðra í einelti, né séu áhorfendur að einelti eða ofbeldi.
Að hafa samband við umsjónarkennara, deildarstjóra leikskóladeildar eða skólastjóra ef þeir fá grun um einelti eða ofbeldi í skólanum og að leggja skólanum lið í eineltismálum.
Að kenna börnum sínum að bera virðingu fyrir öðru fólki og hvetja þau til góðra samskipta við skólafélaga sína.
Að hvetja börn sín til að láta vita ef þeim eða öðrum líður illa.
Að vera tilbúnir til að hlusta á börn sín og veita þeim stuðning.
Að hafa samband við umsjónarkennara, námsráðgjafa eða skólastjóra ef þeir fá grun um einelti eða ofbeldi í skólanum.

Starfsfólk

Starfsfólk þarf að vera tilbúið til að hlusta á nemendur og þeir verða að geta treyst því að þeir geti talað við starfsfólk í trúnaði og notið nafnleyndar. Trúnaður er í flestum tilfellum forsenda þess að nemendur láti vita af einelti og/eða ofbeldi. Þegar foreldrar eða nemendur snúa sér til umsjónarkennara/hópstjóra, aðstoðarskólastjóra eða skólastjóra vegna eineltis- eða ofbeldismála er mikilvægt að ábendingar séu teknar alvarlega og þeim beint til eineltisteymis. Jafnframt sé lögð áhersla á samkennd nemenda og að þeir eigi að láta vita ef þeim eða öðrum líður illa. Unnið skal að því að nemendur geri sér grein fyrir þeim sáru afleiðingum sem meiðandi framkoma hefur og þeir hvattir til að setja sig í spor annarra.

Á undirbúningsdögum í ágúst ár hvert sér skólastjóri til þess að fram fari fræðsla og umræða um stefnu skólans í eineltis- og ofbeldismálum.
Við skólabyrjun skal fræðslunni beint til nýrra starfsmanna, nemenda og foreldra.
Allir starfsmenn eru hvattir til að vera vakandi fyrir því að einelti og ofbeldi geti komið upp í skólanum og séu tilbúnir til að bregðast strax við ef þeir verða vitni að slíku.
Umsjónarkennarar/hópstjórar leggi áherslu á góðan bekkjaranda/hópanda og brýni fyrir nemendum að einelti og ofbeldi leyfist ekki í skólanum.

Aðgerðaráætlun

Eineltismál eru mjög ólík innbyrðis. Eineltisteymi skólans verður að vega og meta hverju sinni hvaða leið er líklegust til árangurs og hverjir eru kallaðir til samstarfs. Nokkrar meginreglur eiga þó alltaf við:

Vitneskja eða grunur um einelti berst til starfsfólk skólans frá nemanda, foreldri eða öðrum. Málinu vísað til umsjónarkennara og eineltisteymis. Eyðublað 1.
Við grun eða vitneskju um einelti lætur umsjónarkennari/hópstjóri allt starfsfólk skólans vita og það fylgist með og skráir. Hann ræðir við meintan þolanda og geranda/gerendur til að fá staðfestingu og lýsingu. Haft er samband við foreldra og þeir settir inn í málið. Eyðublað 2.
Öryggi þolanda skal strax tryggt eins og kostur er og aðstæður krefjast.
Ef grunur um einelti er staðfestur þá ráðfærir umsjónarkennari/hópstjóri sig við eineltisteymi. Einnig upplýsir hann allt starfsfólk um málið. Gera þarf áætlun í samráði við umsjónarkennara um það hvernig tekið verði á málinu í bekknum/hópnum. Umsjónarkennari/hópstjóri ræðir við geranda, þolanda og foreldra í sitt hvoru lagi, ásamt öðrum starfsmanni skólans. Eyðublað 3.
Ef einelti er enn í gangi eftir tvær vikur þá kemur eineltisteymi skólans inn í málið og fylgir því eftir. Umsjónarkennari/hópstjóri ásamt foreldrum og fulltrúa úr eineltisteymi ræðir við geranda. Einnig ræðir umsjónarkennari/hópstjóri ásamt foreldrum og fulltrúa úr eineltisteymi við þolanda. Allir aðilar koma sér saman um leið að lausn málsins. Málinu er fylgt eftir með reglulegum viðtölum við þolanda og geranda í allt að fjórar vikur. Eyðublað 4.
Ef ekki tekst að uppræta eineltið er málinu vísað til nemendaverndarráðs og viðeigandi gögn látin fylgja tilvísuninni.

Umsjónarkennari tekur ávallt fyrsta skrefið og ræðir við nemandann.

Eineltisteymi - hlutverk

Í eineltisteymi Kerhólsskóla sitja skólastjóri, aðstoðarskólastjóri og umsjónarmaður sérkennslu.
Eineltisteymið er kennurum til stuðnings við úrlausn eineltismála.
Einnig eru fulltrúar ráðsins kennurum til fulltingis í alvarlegum eineltisviðtölum, ef óskað er eftir því.
Unnið er eftir aðgerðaráætlun Kerhólsskóla gegn einelti og ofbeldi. Eineltisteymið getur vísað málum til nemendaverndarráðs ef það telur þess þörf.
Eineltissteymið sér um að aðgerðaáætlun í eineltis- og agamálum sé framfylgt.
Teymið heldur vakandi umræðu um þennan mikilvæga málaflokk.

Hvernig tekið er á ofbeldi

Ofbeldismál, þar sem börn verða fyrir líkamlegum áverkum eða öðru ólöglegu athæfi í skólanum, skulu alltaf tilkynnt viðkomandi foreldrum. Jafnframt áskilur skólinn sér allan rétt til að grípa til viðeigandi aðgerða gagnvart gerendum. Skólinn mun einnig tilkynna þau mál er geta varðað við hegningarlög til viðkomandi yfirvalda, lögreglu og barnaverndarnefndar.

Skráning

Eineltisteymi sér um að skrá öll eineltis- og ofbeldismál, sem upp koma, í gagnagrunn skólans. Þar komi fram lýsing á því hvernig tekið var á málinu, hvernig það leystist og hverjir eiga að fylgja málinu eftir.

Ágreiningur um meðferð eineltis og ofbeldismála

Verði ágreiningur milli skólastjórnenda og forráðamanna barna um meðferð mála sem ekki tekst að leysa getur hvor aðili um sig vísað málinu til Skólaþjónustu Árnesþings. Einnig er sarfrækt fagráð eineltismála gegneinelti.is sem er starfrækt á vegum Menntamálaráðuneytisins og er ætlað að leysa úr og aðstoða við eineltismál.

Tilkynning um einelti, ofbeldi eða áreitni fullorðinna

Tilkynna á til næsta yfirmanns um einelti, ofbeldi eða áreitni á vinnustað, en ef yfirmaður er gerandinn þá á að tilkynna til þeirra yfirmanna. Ef ekkert gengur þá skal tilkynna atvikið til lögreglu.

Fagráð eineltismála í grunn- og framhaldsskólum

Var skipað af Lilju D. Alfreðsdóttur mennta- og menningarmálaráðherra 13. febrúar 2018 og hefur tekið til starfa. Fagráðið er skipað eftirtöldum aðilum: Sigríði Láru Haraldsdóttur sem jafnframt er formaður, Sigrúnu Garcia Thorarensen og Bóasi Valdórssyni. Fagráð eineltismála í grunnskólum var skipað árið 2012, en nýskipað fagráð tekur einnig til mála sem varða nemendur í framhaldsskólum.

Hlutverk fagráðsins er að veita skólasamfélaginu stuðning vegna eineltismála með almennri ráðgjöf, leiðbeiningum og upplýsingagjöf. Hægt er að vísa eineltismálum til fagráðsins ef ekki tekst að finna fullnægjandi lausn á þeim innan skóla eða sveitarfélags eða vegna meints aðgerðaleysis sömu aðila. Skal þá fagráðið veita ráðgefandi álit á grundvelli þeirra gagna og upplýsinga sem því berast. Öll mál sem send eru til fagráðsins eru skoðuð og metin og síðan tekin fyrir í fagráði að uppfylltum skilyrðum um málsmeðferð.

Þeir sem geta leitað til fagráðsins eru nemendur, foreldrar/forráðamenn og starfsfólk grunn- og framhaldsskóla. Einnig aðilar sem starfa með börnum í skóla-, frístunda- eða tómstundastarfi sem hefur stoð í grunnskólalögum.

Fagráð eineltismála í grunn- og framhaldsskólum starfar á grundvelli ákvæða í reglugerð nr. 1040/2011 um ábyrgð og skyldur aðila skólasamfélagsins í grunnskólum og reglugerð nr. 326/2016 um ábyrgð og skyldur aðila skólasamfélagsins í framhaldsskóla. Um fagráðið gilda verklagsreglur um starfsemi fagráðs eineltismála í grunn- og framhaldsskólum, nr. 30/2019. Fagráðið starfar á ábyrgð mennta- og menningarmálaráðuneytis, en umsýsla þess er hjá Menntamálastofnun. Nánari upplýsingar um fagráðið og vísun mála til þess má finna á heimasíðu Menntamálastofnunar.